Πνευμονική Εμβολή
Η πνευμονική θρομβοεμβολή μαζί με την εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση (ΕΒΦΘ) αποτελούν τη Φλεβική Θρομβοεβολική Νόσο.
Τί είναι η πνευμονική Εμβολή;
Είναι η μερική ή ολική απόφραξη κλάδων της πνευμονικής αρτηρίας. Συνήθως το έμβολο είναι θρόμβος, Κάποιες φορές μπορεί να είναι αέρα ή λίπος.
Είναι σοβαρή νόσος;
H Πνευμονική Εμβολή (ΠΕ) αποτελεί τη συχνότερη προβλέψιμη οξεία θανατηφόρο νόσο, στην πλειονότητά της όμως παραμένει αδιάγνωστη, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την επιβίωση, κυρίως λόγω των υποτροπών της. Υπολογίζεται πως η επίπτωση της είναι 1,22 – 1,83 /1.000 πληθυσμό.
Πώς εμφανίζεται;
Για την εμφάνιση ΠΕ χρειάζεται η συνύπαρξη περιβαλλοντικού παράγοντα κινδύνου ο οποίος πυροδοτεί προϋπάρχοντα σιωπηλό εγγενή, γενετικά καθοριζόμενο ή επίκτητο, παράγοντα κινδύνου για θρόμβωση. Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ΠΕ είναι η ηλικία, το ιστορικό Θρόμβωσης, η παχυσαρκία, οι επεμβάσεις στην πύελο ή στο ισχύο κα. Επίσης η παρουσία Θρομβοφιλίας αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης ΠΕ. Η ΠΕ παρουσιάζει στενή σχέση με την ΕΒΦΘ καθώς στο 70% των περιπτώσεων ΠΕ ανευρίσκεται ΕΒΦΘ και στο 50% κεντρικής ΕΒΦΘ ανευρίσκεται ΠΕ.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα της ΠΕ είναι μη ειδικά και περιλαμβάνουν δύσπνοια, ταχύπνοια, θωρακικό άλγος, μη μουσικούς ρόγχους, ταχυκαρδία, αιμόπτυση κα. Το Ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι χρήσιμο μόνο για την ανίχνευση ατόμων με κίνδυνο επιπλοκών καθώς μπορεί να αναδείξει διαταραχές ρυθμού, Q κύματα σε S1Q3T3, ανασπάσεις – κατασπάσεις ST, δεξιό άξονα κοκ.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται με την απεικόνιση απόφραξης της πνευμονικής αρτηρίας. Η πιθανότητα ύπαρξης ΠΕ εκτιμάται με διάφορες κλίμακες. Οι πλέον χρησιμοποιούμενες είναι η κλίμακες Wells & Geneva. H pre-test πιθανότητα καθορίζει το επόμενο βήμα. Εάν η πιθανότητα είναι ψηλή τότε προχωρούμε κατευθείαν σε Υπολογιστική Τομογραφία (YT), εάν είναι χαμηλή εξετάζουμε μία παράμετρο του αίματος τα d-dimers. H YT θεωρείται τελευταία πως έχει καλύτερη θέση σε σχέση με το επίσης χρήσιμο σπινθηρογράφημα αερισμού-αιμάτωσης (V/Q scan).
Ποια η θεραπεία της ΠΕ;
Η θεραπεία της ΠΕ περιλαμβάνει αντιπηκτική αγωγή ο οποία βοηθά στην διάλυση των θρόμβων και θρομβόλυση. Σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της αγωγής είναι η εκτίμηση του κινδύνου της οξείας ΠΕ Αυτό γίνεται επίσης με κλίμακες με κυριότερες τη Pulmonary Embolism Severity Index (PESI) και Simplified Pulmonary Embolism Severity Index (sPESI). Η αντιπηκτική θεραπεία ξεκινά άμεσα σε κάθε ΠΕ, αλλά και σε περίπτωση ύποπτης υπό διερεύνηση ΠΕ. Τα αντιπηκτικά που χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση της ΠΕ περιλαμβάνουν:
- Τη μη κλασματοποιημένη ηπαρίνη
- Τις ηπαρίνες Μικρού μοριακού βάρους (ενοξαπαρίνη, τινζαπαρίνη, δαλτεπαρίνη)
- Το Fondaparinux
- Λοιπά Παρεντερικά (λεπιρουδίνη, Danaparoid, Αrgatraban)
- Ανταγωνιστές της Βιταμίνης Κ (Ασενοκουμαρόλη, Βαρφαρίνη)
- Από του στόματος αναστολείς παράγοντα Xa και θρομβίνης (Rivaroxaban & Dabigatran)
Σε επιλεγμένες περιπτώσεις έχει θέση η Θρομβόλυση και τα Φίλτρα της κάτω κοίλης φλέβας. H διάρκεια της θεραπείας καθορίζεται από διάφορους παράγοντες και κυμαίνεται από 3 μήνες μέχρι και εφόρου ζωής