Θεραπεία Ροχαλητού και Άπνοιας
Η αντιμετώπιση της άπνοιας στον ύπνο είναι πολυπαραγοντική – όπως ακριβώς και η αιτιολογία του.
Γενικά μέτρα – Βελτίωση της υγιεινής του ύπνου
Ανεξαρτήτως αιτιολογίας και βαρύτητας της υπνικής άπνοιας τα γενικά μέτρα θεωρούνται απαραίτητα καθώς βελτιώνουν τόσο την ποιότητα του ύπνου όσο και τη γενικότερη ευεξία του οργανισμού. Τα γενικά μέτρα περιλαμβάνουν την απώλεια σωματικού βάρους, την αποφυγή χρήσης αλκοόλ πριν την κατάκλιση καθώς και την αποφυγή της ύπτιας θέσης κατά τον ύπνο.
Φαρμακευτικά σκευάσματα
Δεν υπάρχουν φαρμακευτικά σκευάσματα για την αντιμετώπιση της υπνικής άπνοιας. Κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα τα οποία έχουν πάρει έγκριση για το ΣΑΑΥ (modafinil). Τα σκευάσματα αυτά όμως, στην ουσία αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα (υπνηλία) και όχι την αιτία του συνδρόμου (απόφραξη). Έχουν θέση σε άτομα τα παρουσιάζουν υπνηλία παρά την επαρκή αντιμετώπιση της άπνοιας. Τονίζεται πως δεν υποκαθιστούν τη θεραπεία της άπνοιας όπως αυτή περιγράφεται πιο κάτω.
Ωτορινολαρυγγολογικές επεμβάσεις
Οι ωτορινολαρυγγολογικές επεμβάσεις έχουν ένδειξη για αντιμετώπιση του συνδρόμου κυρίως σε παιδιά. Η αμυδγαλεκτομή αποτελεί τη σύνηθη τεχνική. Στους ενήλικες οι επεμβάσεις αυτές με κύρια τη σταφυλο–φαρυγγο–υπερώϊο–πλαστική (UPPP) και την κογχοτομή έχουν ουσιαστικά θέση στην αντιμετώπιση του ροχαλητού και του ήπιου συνδρόμου άπνοιας.
Συσκευές προώθησης κάτω γνάθου
Άτομα τα οποία παρουσιάζουν σκελετικές παραλλαγές – ανωμαλίες των οστών της γνάθου όπως οπισθογναθισμό ή υπερσύγκλειση (overbite), παρουσιάζουν συχνότερα ροχαλητό και άπνοια. Οι παραλλαγές αυτές γίνονται εύκολα αντιληπτές σε πλάγια κεφαλομετρική ακτινογραφία και σε απλή απεικόνιση της οδοντικής σύγκλεισης. Τα άτομα αντιμετωπίζονται επιτυχώς με συσκευές προώθησης κάτω γνάθου (mandibular repositioning devices ή mandibular advancement devices ή mandibular repositioning appliance, MRD, MRA) οποίες μηχανικά εμποδίζουν την απόφραξη του στοματοφάρυγγα. Οι συσκευές αυτές, εφόσον εφαρμόζονται από έμπειρους ορθοδοντικούς, έχουν πολύ καλά αποτελέσματα με βελτίωση τόσο του δείκτη άπνοιας υπόπνοιας όσο και των συμπτωμάτων του ασθενή όπως η ημερήσια υπνηλία, η νυκτουρία και η πρωινή κεφαλαλγία. Οι συσκευές προώθησης κάτω γνάθου έχουν ένδειξη για την αντιμετώπιση του ροχαλητού, του συνδρόμου αντιστάσεως ανώτερων αεραγωγών (Upper Airway Resistanse Syndrome – UARS) και της ήπιας και μέτρια βαρύτητας αποφρακτικής άπνοιας. Τοποθετούνται στο στόμα του ασθενή μόνο το βράδυ. Σε περιπτώσεις σοβαρού συνδρόμου αποφρακτικής άπνοιας οι συσκευές αυτές έχουν ένδειξη μόνο σε αποτυχία ή αδυναμία εφαρμογής CPAP.
Στοματο-γναθο-προσωπική χειρουργική – Προώθηση άνω ή/και κάτω γνάθου
Σε επιλεγμένες περιπτώσεις έχουν εφαρμογή ειδικές χειρουργικές τεχνικές. Άτομα με επιτυχή εφαρμογή των συσκευών προώθησης κάτω γνάθου έχουν ένδειξη για επεμβάσεις στοματο-γναθο-προσωπικής χειρουργικής.
Έτσι άτομα με σκελετικές ανωμαλίες, όπως υποπλασία της άνω και κάτω γνάθου, η μετακίνησή τους σε μία σωστή φυσιολογική σχέση λύνει το πρόβλημα δημιουργώντας ικανό χώρο στην αεροφόρο οδό. Οι πιο συχνές τεχνικές είναι η προώθηση του γενειογλωσσικού μυός και η προώθηση της κάτω γνάθου (Mandibular osteotomy with genioglossus advancement, Maxillary/mandibular advancement – MMA).
Μη επεμβατικός μηχανικός αερισμός
Ο μη επεμβατικός μηχανικός αερισμός με συσκευές θετικής πίεσης αποτελεί τη πιο συχνή και πιο καλά μελετημένη μέθοδο αντιμετώπισης της άπνοιας. Κατά τον ύπνο εφαρμόζεται συσκευή CPAP (Continuous positive airway pressure), η οποία εμποδίζει τη σύμπτωση των τοιχωμάτων του στοματοφάρυγγα ώστε να παραμένει ανοιχτή η δίοδος αέρα προς τους πνεύμονες. Έχουν ένδειξη για την αντιμετώπιση όλων των σταδίων αποφρακτικής άπνοιας. Είναι η μέθοδος εκλογής για την αντιμετώπιση ατόμων με σοβαρό σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας.
CPAP function in patients with Sleep Apnea
How CPAP works in patients with Sleep Apnea
