Κυριακή, 29 Δεκεμβρίου, 2024

Πνευμονολόγος

Δρ. Evgenios Metaxas MD, MSc, PhD, Associate Professor University of Nicosia

Γρίπη

Σε τι διαφέρει η γρίπη από το κοινό κρυολόγημα/συνάχι;
Το κοινό κρυολόγημα προκαλείται από διαφορετικούς ιούς από τους ιούς της γρίπης. Τα συμπτώματα είναι λιγότερο έντονα συγκριτικά με τη γρίπη, διαρκούν λιγότερες μέρες και περιορίζονται συνήθως στη μύτη και το φάρυγγα. Επίσης, στο κοινό κρυολόγημα οι επιπλοκές είναι πολύ σπάνιες.

Σε τι διαφέρει ο ιός της νέας γρίπης (H1N1) από τον ιό της εποχικής γρίπης;
Όλοι οι ιοί της γρίπης μεταλλάσσονται και δημιουργούν καινούρια στελέχη. Ο ιός της νέας γρίπης Α, Η1Ν1, συνδυάζει γονίδια της γρίπης των χοίρων, των πτηνών αλλά και ανθρώπινης γρίπης.

Ιός της γρίπης Η1Ν1Ποιος κινδυνεύει να προσβληθεί;
Ο καθένας μπορεί προσβληθεί και να ασθενήσει από τη γρίπη. Κάποιοι όμως είναι πιο ευάλωτοι. Γυναίκες στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, πάσχοντες από καρδιακές και αναπνευστικές παθήσεις, άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, δρεαπανοκυτταρική αναιμία και άτομα που κάνουν χημειοθεραπεία είναι συνήθως πιο ευάλωτοι.

Πώς μεταδίδεται η γρίπη;
Ο ιός συνήθως μεταδίδεται με σταγονίδια που διασπείρονται με το βήχα ή με το φτάρνισμα. Επίσης, μπορεί να μολυνθούμε εάν ακουμπήσουμε με τα χέρια μας επιφάνειες ή αντικείμενα που περιέχουν σταγονίδια με τον ιό και ακολούθως τα φέρουμε σε επαφή με τα μάτια ή το στόμα. Η μετάδοση του ιού αρχίζει 1 μέρα πριν την έναρξη των συμπτωμάτων και συνεχίζεται μέχρι και 7 μέρες μετά.

Μετάδοση γρίπης Η1Ν1Ποιά είναι τα συμπτώματα της γρίπης;
Τα συμπτώματα αρχίζουν 1-3 ημέρες μετά τη λοίμωξη και διαρκούν για 7 μέρες. Συνήθως παρουσιάζεται πυρετός, ξηρό βήχας, αδυναμία, καταβολή, πόνος στους μύες και τις αρθρώσεις, ρίγη και πονόλαιμο. Ο μεταλοιμώδης ξηρός βήχας μπορεί να επιμένει για αρκετές βδομάδες.

Πότε θα πρέπει να επισκεφθώ το γιατρό μου;

Όταν υπάρχει πυρετός για πάνω από 3 μέρες, δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια), βάρους στο στήθος, σύγχυση, υπνηλία, λιποθυμικά επεισόδια και έμετοι πρέπει να ανησυχήσουμε και να ζητήσουμε ιατρική συμβουλή. Η επανεμφάνιση του πυρετού ή η επιδείνωση των συμπτωμάτων, όταν αυτά είχαν υποχωρήσει είναι επίσης σοβαρός λόγος για να επισκεφθείτε το γιατρό σας. Άτομα με χρόνια νοσήματα όπως στεφανιαία νόσο, άσθμα και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια πρέπει να επισκεφθούν το γιατρό τους με την έναρξη των πρώτων συμπτωμάτων.

Πώς γίνεται η διάγνωση της γρίπης;
Η επιβεβαίωση της κλνικής διάγνωσης, εργαστηριακή διάγνωση, γίνεται είτε με εξέταση φαρυγγικού επιχρίσματος είτε με συγκεκριμένες εξετάσεις αίματος. Δε χρειάζεται να κάνουν εξετάσεις όλοι όσοι παρουσιάζουν συμπτώματα.

Πώς μπορώ να προφυλαχθώ για να μην αρρωστήσω ή να προφυλάξω τους γύρω;
Τα μέτρα ατομικής υγιεινής, πάντοτε χωρίς ακρότητες, είναι τα πιο σημαντικά. Η παραμονή στο σπίτι και η αποφυγή πολυσύχναστων θα μας προφυλάξει από την έκθεση στον ιό. Το πλύσιμο των χεριών, ειδικά μετά από βήχα ή φτάρνισμα, είναι ίσως το σημαντικό μέτρο. Όταν βήχετε, μην το κάνετε μέσα στην παλάμη σας γιατί στη συνέχεια θα ακουμπήσετε κάποια επιφάνεια ή κάποιο αντικείμενο και θα μεταδώσετε έτσι τον ιό στον επόμενο που θα ακουμπήσει. Χρησιμοποιείτε πάντοτε ένα μαντήλι ή αν δεν έχετε, τον αγκώνα σας. Ο ιός μπορεί επιβιώνει σε επιφάνειες και αντικείμενα μέχρι και 8 ώρες. Αν είστε άρρωστοι ή έρθετε σε επαφή με κάποιον που πάσχει, να φοράτε πάντοτε μάσκα. Όλοι οι χώροι πρέπει να αερίζονται πάντοτε καλά.

Μάσκα προφύλαξης από τον ιό Η1Ν1Πώς αντιμετωπίζεται η λοίμωξη από γρίπη;
Στους περισσότερους ανθρώπους ο ιός της γρίπης είναι αυτοπεριοριζόμενος και υποχωρεί χωρίς κάποια θεραπεία. Όμως υπάρχουν περιπτώσεις όπου συνιστάται η λήψη αντιικών φαρμάκων όπως η ζαναμιβίρη και η οσελταμιβίρη τα οποία είναι αποτελεσματικά έναντι του ιού H1N1. Γενικά, ασθενείς με σοβαρά συμπτώματα ή επιπλοκές οι οποίοι χρειάζονται νοσοκομειακή νοσηλεία και άτομα υψηλού κινδύνου, συνιστάται να λαμβάνουν αντιική αγωγή. Επίσης φαρμαξευτική αγωγή συνιστάται να λάβουν για λόγους προφύλαξης, άτομα υψηλού κινδύνου που ήρθαν σε επαφή με πάσχοντες. Δεν συνιστάται η χορήγησή αντιικών φαρμάκων σε όλους τους ασθενείς ούτε σε όλους όσους έχουν έλθει σε επαφή με πάσχοντες. Τέλος, επειδή μπορεί να υπάρχει και συνλοίμωξη με κάποιο άλλο μικρόβιο, πχ πνευμονιόκοκκο ή σταφυλόκοκκο PVL,  αρκετοί ασθενείς λαμβάνουν ταυτόχρονα και αντίστοιχη αντιμικροβιακή θεραπεία.

Ποιός είναι ο ρόλος του εμβολίου; Πρέπει να το κάνω;
Όπως και με πολλές άλλες ασθένειες, έτσι και για τη γρίπη, ο εμβολιασμός συμβάλλει δραστικά στη μείωση της νοσηρότητας και των θανάτων. Βοηθά στον περιορισμό της εξάπλωσης της ασθένειας, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο την πιθανότητα να εμφανιστούν βαριά κρούσματα τα οποία μπορεί να είναι και θανατηφόρα. Το ίδιο ισχύει, και για τα μέτρα προσωπικής υγιεινής τα οποία όμως αλλά έχουν λιγότερη αποτελεσματικότητα. Το εποχικό εμβόλιο για το έτος 2010-2011 προφυλάσσει από τα κυκλοφορούντα στελέχη της εποχικής γρίπης Α Η3Ν2, γρίπης Β αλλά και της νέας γρίπης Α Η1Ν1. Το εμβόλιο κανονικά πρέπει να γίνεται μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου. Όμως ακόμα και αργότερα κάποια άτομα μπορεί να επωφεληθούν. Όπως συμβαίνει με όλα τα φαρμακευτικά σκευάσματα, έτσι και το εμβόλιο, μπορεί να παρουσιάσει ανεπιθύμητες ενέργειες. Ήπιος πυρετός, πόνος στους μύες, κούραση και πόνος στο σημείο της ένεσης είναι οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Διαρκούν συνήθως 1-2 μέρες. Άτομα με αλλεργία σε αυγό δεν θα πρέπει να εμβολιαστούν.